Poczet numizmatyków krakowskich

Bogumiła Haczewska (1943–2017)

Bogumiła Haczewska (1943–2017) - numizmatyczka, wieloletnia pracownica i kierowniczka Gabinetu Numizmatycznego Muzeum Narodowego w Krakowie. Po przeprowadzce z Krakowa do Gdańska podjęła studia na kierunku archeologia na Uniwersytecie Toruńskim, skąd już po pierwszym roku przeniosła się do Krakowa, gdzie kontynuowała studia archeologiczne na Uniwersytecie Jagiellońskim. Po uzyskaniu stopnia magistra na podstawie pracy „Wczesnośredniowieczne drogi lądowe na Pomorzu na podstawie badań archeologicznych” wróciła do Gdańska, gdzie rozpoczęła pracę w Muzeum Stutthof w Sztutowie. W roku 1968 została zatrudniona w Muzeum Zamkowym w Malborku, w Dziale Rzeźby, Malarstwa i Sztuki Zdobniczej, gdzie zajęła się kolekcją numizmatyczną, tworząc podwaliny pod istniejący do dziś malborski Gabinet Numizmatyczny. Pozyskiwała obiekty do odbudowywanego od podstaw zbioru (wywieziony do Moskwy w 1945 r.) m.in. dzięki dobremu kontaktowi z kolekcjonerami, w tym z Tadeuszem Kałkowskim (1899–1979).

W 1971 roku, po otrzymaniu propozycji pracy w Gabinecie Numizmatycznym Muzeum Narodowego w Krakowie, wróciła do miejsca swojego urodzenia. W Gabinecie Numizmatycznym MNK, kierowanym wówczas przez dr Janusza Reymana (1927–2004) zajmowała się przede wszystkim zbiorem monet średniowiecznych. W 1989 r. Bogumiła Haczewska objęła stanowisko kierownika Gabinetu Numizmatycznego. Jej dziełem (wraz z Marią Kocójową i Elżbietą Korczyńską) była wystawa poświęcona Emerykowi Hutten-Czapskiemu (1828–1896), zorganizowana w stulecie jego śmierci (Emeryk Hutten-Czapski wystawa kolekcji w stulecie śmierci, 1997 r.), prezentująca monety, banknoty i medale oraz inne przedmioty ze zbioru słynnego kolekcjonera, w tym czasie niedostępne dla szerszej publiczności. Inne ważne wystawy pomysłu Bogumiły Haczewskiej i przygotowane przez kierowany przez nią zespół to „Portrety Miast. Widoki miast europejskich od starożytności po wiek XIX na monetach, medalach i rycinach” (2000) oraz „Memoriae Donatorum. W hołdzie ofiarodawcom Gabinet Numizmatyczny Muzeum Narodowego w Krakowie” (2003). Bogumiła Haczewska opracowała też, jeszcze w latach 90. XX wieku, wraz z architektem Jackiem Budynem, wstępną koncepcję przebudowy Pałacu Czapskich i aranżacji ekspozycji stałej, która w większości została zrealizowana w 2013 roku.

Zainteresowania naukowe Bogumiły Haczewskiej skupiały się przede wszystkim na mennictwie średniowiecznym, ze szczególnym uwzględnieniem ikonografii, ale znaczna ich część poświęcona została zawsze jej bliskiej historii numizmatycznej Gdańska, zagadnieniu donatyw bitych przez miasta polskie, a także historii kolekcji numizmatycznej Muzeum Narodowego w Krakowie, w tym szczególnie postaci Emeryka Hutten-Czapskiego.

W latach 1971–1991 była członkiem Polskiego Towarzystwa Numizmatycznego i Archeologicznego, a od 1992 roku Polskiego Towarzystwa Heraldycznego. Była jednym z inicjatorów powstania „Towarzystwa Przyjaciół Muzeum im. Emeryka Hutten-Czapskiego” (1996 r.) i przez kilka lat pełniła w nim funkcję wiceprezesa Zarządu. Wsparła wreszcie inicjatywę powołania do życia w 1994 r. krakowskiego, naukowego czasopisma numizmatycznego „Notae Numismaticae – Zapiski Numizmatyczne” przez szereg lat będąc zastępcą redaktora.

Ważniejsze prace:

  1. Haczewska, B. 1984 (1985). „Moneta europejska w okresie pełnego średniowiecza”, [w:] B. Haczewska, R. Kiersnowski, S. Kubiak i S. Suchodolski, Mennictwo średniowieczne, Zarys mennictwa europejskiego, t. 7, Kraków: 101–168.
  2. Haczewska, B. 1985. „Insygnia koronacyjne na monetach polskich w okresie rozbicia dzielnicowego ”, [w:] S.K. Kuczyński, S. Suchodolski (red.), Nummus et Historia. Pieniądz Europy średniowiecznej. Ryszardowi Kiersnowskiemu w sześćdziesięciolecie urodzin przyjaciele, koledzy, uczniowie, Warszawa: 119–129.
  3. Haczewska, B., Korczyńska, E. 1988. „Zarys dziejów Gabinetu Numizmatycznego Muzeum Narodowego w Krakowie”, [w:] J. Jarominek, J. Reyman, Z. Żabiński (red.), 100-lecie Towarzystwa Numizmatycznego w Krakowie, 27–29 maja 1988, Akad. Górn.-Hutn. im. S. Staszica PTAiN Oddz. w Krakowie, Kraków: 53–60.
  4. Haczewska, B. 1994. „Donatywy pomorskie”, [w:] T. Hrankowska (red.), Sztuka XVII wieku w Polsce. Materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Kraków, grudzień 1993, Warszawa: 275–288.
  5. Haczewska, B. 1995. „Uwagi o przedstawieniach władcy na monetach XII i XIII wieku”, [w:] M. Gącarzewicz (red.), Pozaekonomiczne funkcje monet, X Ogólnopolska Sesja Numizmatyczna w Nowej Soli 30 września – 1 października 1993 r., Poznań: 59–65.
  6. Haczewska, B., Korczyńska, E. 1997. „Kolekcje numizmatyczne w Galicji”, [w:] K. Filipow (red.), Rozwój muzealnictwa i kolekcjonerstwa numizmatycznego – dawniej i dziś – na Białorusi, Litwie, w Polsce i Ukrainie. Materiały z II Międzynarodowej Konferencji Numizmatycznej, Supraśl 5–7 IX 1996, Warszawa: 51–58.
  7. Haczewska, B. 1998. „Pieniądz w Gdańsku w XVI-XVIII wieku”, [w:] K. Filipow (red.), Mennice między Bałtykiem a Morzem Czarnym – wspólnota dziejów. Materiały z III Międzynarodowej Konferencji Numizmatycznej, Supraśl 10–12 IX 1998, Warszawa: 73–77.
  8. Haczewska, B. 1999. „Nieznane brakteaty polskie z XIII wieku – informacja wstępna”, Notae Numismaticae – Zapiski Numizmatyczne 3–4: 393–401.
  9. Haczewska, B. 2000. „Gdańsk Donatives – Their Message”, [w:] B. Kluge, B. Weisser (red.), XII. Internationaler Numismatischer Kongress Berlin 1997. Akten – Proceedings – Actes. t. 2, Berlin: 1394–1397.
  10. Haczewska, B. 2002. „Skarb brakteatów z Krakowa”, [w:] K. Filipow (red.), Pieniądz i banki: tezauryzacja, obieg pieniężny, bankowość – wspólnota dziejów – Białoruś – Litwa–Łotwa – Polska – Słowacja – Ukraina. Materiały z V Międzynarodowej Konferencji Numizmatycznej, Supraśl 5–7 IX 2002. Warszawa: 93–100.
  11. Haczewska, B. 2004. „Atrybuty wojny na brakteatach polskich”, [w:] K. Filipow (red.), Pieniądz i wojna. Białoruś – Litwa – Łotwa – Polska – Słowacja – Ukraina, Materiały z VI Międzynarodowej Konferencji Numizmatycznej, Supraśl 9–11 września 2004, Warszawa: 57–61.
  12. Haczewska, B. 2004. „Mennica gdańska w Rzeczypospolitej”, [w:] J. Talbierska (red.), Gdańsk dla Rzeczypospolitej w służbie króla i kościoła. Katalog wystawy. Muzeum Historyczne Miasta Gdańska 2004, Warszawa-Gdańsk: 51–58.
  13. Haczewska, B., Paszkiewicz, B. 2004 (2005). „Skarb z XII-XIII wieku z Krakowa – drugie zbliżenie (nieznane brakteaty polskie)”. Notae Numismaticae – Zapiski Numizmatyczne 5: 83–116.
  14. Haczewska, B. 2006. „Historia Oddziału im. Emeryka Hutten-Czapskiego w Muzeum Narodowym w Krakowie (1903–2006)”, [w:] J. Skorupska, „Monumentis patriae...”. Emerykowi Hutten-Czapskiemu w 110. rocznicę śmierci Muzeum Narodowe w Krakowie, Z Historii Muzeum Narodowego w Krakowie. Ofiarodawcy, Kraków: 39–44.
  15. Haczewska, B. 2006. „Obce wzorce brakteatów ze skarbu krakowskiego”, [w:] M. Gącarzewicz (red.), Stempel monet – obraz a słowo, XIII Ogólnopolska Sesja Numizmatyczna w Nowej Soli, Nowa Sól: 61–76.
  16. Haczewska, B. 2007. „Mennica gdańska w Prusach Królewskich”, [w:] J. Trupinda (red.), Czar srebra i magia złota. W kręgu monet i medali Prus Królewskich. Katalog wystawy czerwiec – grudzień


powrót do Pocztu numizmatyków krakowskich