Poczet numizmatyków krakowskich

Roman Grodecki (1889-1964)

Roman Grodecki (1889-1964) – historyk, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, jeden z najwybitniejszych polskich mediewistów, redaktor „Wiadomości Numizmatyczno-Archeologicznych”.

Urodził się w Rzeszowie, skąd rodzina Grodeckich przeprowadziła się do Kołomyi, by następnie osiąść w Bochni, gdzie ukończył tamtejsze gimnazjum. W roku 1907 rozpoczął studia na Uniwersytecie Jagiellońskim na Wydziale Filozoficznym, obierając historię średniowieczną jako swój główny obiekt zainteresowań badawczych. W 1914 r. przerwał naukę i wstąpił do Legionów Polskich. Za swoją służbę w czasie dwóch kampanii wojennych został odznaczony Krzyżem Walecznych w 1922 r. i Krzyżem Niepodległości w 1932 r. Po powrocie z wojska kontynuował naukę i w 1918 r. odbyła się jego promocja na doktora filozofii w zakresie historii. Habilitował się w 1920 r. na podstawie cyklu rozpraw o historii pieniądza w Polsce, a dwa lata później otrzymał nominację profesorską. Specjalizował się w historii społeczno-gospodarczej. Po obronie pracy doktorskiej został adiunktem w Archiwum Akt Dawnych (do 1921) oraz powrócił na stanowisko asystenta w Seminarium Historycznym. Po habilitacji został docentem w Katedrze Historii Gospodarczej Powszechnej i Polski, a po uzyskaniu profesury objął stanowisko kierownika Katedry Historii Gospodarczej Średniowiecznej UJ.

W czasie II wojny światowej uczestniczył w tajnym nauczaniu we Lwowie. W 1945 roku powrócił do pracy na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie kierował kolejno katedrami Historii Gospodarczej i Społecznej (1945–1952), Historii Polski Feudalnej (1952–1957) i Historii Polski do XV Wieku (1957–1960). Wykładał również historię średniowieczną Polski w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie (1949–1957). W 1928 roku został powołany na członka korespondenta Polskiej Akademii Umiejętności, a w 1946 na członka czynnego Polskiej Akademii Nauk. Był również prezesem honorowym Oddziału Krakowskiego Polskiego Towarzystwa Historycznego.

W pracy naukowej zajmował się historią gospodarczą średniowieczną i naukami pomocniczymi historii, w tym polityką menniczą i zagadnieniami metrologii i technologii pieniądza.

Był członkiem Towarzystwa Numizmatycznego w Krakowie, w latach 1919-1939 (członkiem Wydziału w 1927 roku), a także redaktorem ”Wiadomości Numizmatyczno-Archeologicznych” (1922-1924).


Wybrane prace z zakresu numizmatyki i historii gospodarczej średniowiecza:

  • Studya nad dziejami gospodarczymi Polski w XII wieku, „Kwartalnik Historyczny”, 29 /1-4, 1915.
  • Dziesięcina mennicza w Polsce średniowiecznej, „Wiadomości Numizmatyczno-Archeologiczne”, R:1918, s. 91-98; 113-119; 135-139; R.1919, s. 1-5.
  • O fałszerzach monet w Polsce średniowiecznej, „Wiadomości Numizmatyczno-Archeologiczne”, R: 1919, s. 41-46.
  • O przyrządzie do mierzenia monet w wiekach średnich, „Wiadomości Numizmatyczno-Archeologiczne”, R. 1919, s. 122-127.
  • Mincerze we wcześniejszym średniowieczu polskim, „Rozprawy Akademii Umiejętności, Wydział Historyczno-Filozoficzny”, t. 63, 1921, s. 77–130.
  • Dochód menniczy książąt polskich XIII wieku, „Wiadomości Numizmatyczno-Archeologiczne”, R: 1921, s. 74-80.
  • Polityka mennicza książąt polskich w okresie piastowskim, „Wiadomości Numizmatyczno-Archeologiczne”, R: 1921, s. 45-72 [i osobna odbitka: Kraków 1921].
  • Przywilej menniczy biskupstwa poznańskiego z roku 1232, Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk. „Prace Komisyi Historycznej”,1921, t. 2/2, Poznań.
  • „Obrzaz” (Przyczynek do średniowiecznej polityki menniczej), „Wiadomości Numizmatyczno-Archeologiczne”, R: 1922, s. 89-112 [i osobna odbitka: Kraków 1923].
  • Przymus używania bieżącej monety krajowej w Polsce piastowskiej, „Wiadomości Numizmatyczno-Archeologiczne” R:1923, s. 1-23.
  • Początki pieniężnego skarbu państwowego w Polsce, „Wiadomości Numizmatyczno-Archeologiczne”, R: 1933, s. 1-32.
  • O t.zw. grzywnie kujawsko-mazowieckiej, „Wiadomości Numizmatyczno- Archeologiczne” 1934, s. 64—67.
  • Dzieje zwierzchności menniczej w Polsce średniowiecznej, R: 1928-1929, s. 66-89.