Poczet numizmatyków krakowskich

Piotr Umiński (1830–1906)

Piotr Umiński (1830–1906) – urzędnik, działacz społeczny, zasłużony numizmatyk i kolekcjoner. Urodził się w Warszawie, w szlacheckiej rodzinie herbu Cholewa, gdzie po ukończeniu szkół pracował jako urzędnik. Od wiosny 1863 roku, z nominacji władz powstańczych, pełnił funkcję naczelnika cywilnego Wydziału I w Warszawie, co wymusiło na nim, po upadku powstania styczniowego, przeprowadzkę do Krakowa. Tam pełnił liczne funkcję przy Magistracie Miasta Krakowa.

Był jednym z współzałożycieli Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, sekretarzem Komisji Archeologicznej Akademii Umiejętności. Należał także do Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych, pełniąc w latach 1873–1886 (lub 1887) funkcję sekretarza oraz przewodnicząc Komisji Rozpoznawczej. Umiński działał także w instytucjach charytatywnych, był m.in. wizytatorem Banku Pobożnego oraz członkiem Arcybractwa Miłosierdzia.

Piotr Umiński był także jednym z inicjatorów i członkiem komitetu założycielskiego Towarzystwa Numizmatycznego w Krakowie. W 1889 roku został wybrany jego pierwszym prezesem i funkcję tę sprawował przez dziesięć lat. Współpracował z Wiadomościami Numizmatyczno-Archeologicznymi, zamieszczając artykuły dotyczące medali, znalezisk, a także pisząc wspomnienia o zmarłych numizmatykach.

Głównym przedmiotem swojego zbieractwa uczynił medale polskie i medale religijne, których zgromadził w sumie około 1500 sztuk, przeważnie w pięknych egzemplarzach złotych, srebrnych i brązowych (za Antoni Ryszard). Marian Gumowski (1881–1974), pierwszy kustosz Gabinetu Numizmatycznego Muzeum Czapskich wspominał, że prezes Umiński pozwolił mu wybrać ze swego bogatego zbioru odmiany, których nie posiadał Emeryk Hutten-Czapski.

Po śmierci Piotra Umińskiego w 1906 roku wdowa po nim – Julia z Janowskich Umińska (1831–1907) – przekazała Muzeum 1381 sztuk medali. Za dublety z tego zbioru zakupiono wiele innych, cennych okazów, które traktuje się jako dar państwa Umińskich. Należą do nich m.in. średniowieczne monety krzyżackie XIV i XV wieku, w tym sporo brakteatów beznapisowych, monety węgiersko-polskie Władysława Warneńczyka (1434–1444) oraz Władysława II Jagiellończyka (1456–1516), a także polskie monety nowożytne.