Poczet numizmatyków krakowskich

Antoni Ryszard (1841-1894)

Antoni Ryszard (1841-1894), numizmatyk, kolekcjoner, kupiec. Urodził się w Szczebrzeszynie, w rodzinie mieszczańskiej. Edukację zakończył na etapie gimnazjum, po czym rozpoczął pracę jako subiekt. W 1863 roku przystąpił do powstania styczniowego, jako szeregowiec, by w ostatniej fazie walk, już jako porucznik, służyć w „pułku żuawów śmierci” Franciszka Rochebrune’a (1830-1870). Po wyleczeniu się z odniesionych w jednej z bitew obrażeń, przeniósł się na stale do Krakowa, gdzie funkcjonował pod nazwiskiem Stanisław Zaczyński (kolega poległy w powstaniu). W 1866 roku zakłada własny sklep z towarami kolonialnymi. Do nazwiska Ryszard wraca w 1879 roku. W 1868 roku rozpoczyna kolekcjonowanie monet polskich dynastii Piastów i Jagiellonów. Początkowo zbiór tworzył pod przybranym nazwiskiem i ograniczał go do monet średniowiecznych (do 1506 roku), by następnie rozszerzyć jego zakres do 1572 r., czyli Zygmunta Augusta (1530-1572) - ostatniego Jagiellona na polskim tronie.

Zbiór Antoniego Ryszarda liczył ponad 1600 monet (z których cześć trafiła do krakowskiej kolekcji Potockich) i 800 medali religijnych, które odstąpił Teofilowi Rewolińskiemu (1821-1899), a biblioteka numizmatyczna niemal 1000 pozycji (część księgozbioru znajduje się obecnie w Muzeum im. Emeryka Hutten-Czapskiego). Monety ze swojej kolekcji oznaczał stemplem z inicjałem A.R. Utrzymywał liczne kontakty z numizmatykami m.in. Karolem Beyerem (1818-1877), Władysławem Bartynowskim (1832-1918) czy Sewerynem Tymanieckim (1847-1916). Był jednym z ojców założycieli Towarzystwa Numizmatycznego w Krakowie, powołanego w 1888 roku. W 1889 roku został wybrany członkiem Zarządu (Wydziału) Towarzystwa i pełnił w nim funkcję kustosza zbiorów. Najważniejszym dziełem Antoniego Ryszarda jest Album numizmatyczny polski (zachowany w rękopisie), obejmujący biogramy niemal 1000 osób (numizmatycy oraz ci, których prace są numizmatykom przydatne) oraz informację na temat kolekcji numizmatycznych, czasopism i rozporządzeń urzędowych, w których znajdują się wzmianki tej tematyki dotyczące.

Ważniejsze prace:

  1. Spis czterdziestu ośmiu numizmatów ze zbioru Antoniego Ryszarda (właściciela firmy S. Zaczyński) w Krakowie, które skradzione zostały dnia 23 na 24 czerwca 1880 r. we Lwowie, w mieszkaniu nr. 41 przy ulicy Leona Sapiehy, Kraków, 1880.
  2. Spis dzieł numizmatycznych polskich i z temi styczność mających lub pomocniczych, Kraków, 1881.
  3. Bibliografia numizmatyczna polska: spis dzieł, pism i artykułów o monetach, medalach i rzeczach menniczych polskich traktujących, Kraków (nakładem autora), 1882.
  4. Uniwersał króla Zygmunta Augusta z dnia 14 czerwca 1567 roku, według uchwały Sejmu Piotrkowskiego talarom obcym cenę i kurs w Polsce naznaczający: kopia dopełniona i objaśniona, Kraków, 1883.
  5. Monety z alchemicznego złota, ślady bicia takowych w Polsce oraz recepta na pomnażanie złota i bicie zeń dukatów, Kraków (nakładem autora), 1892.
  6. Szkoła numizmatyczna, Kraków, 1893.


powrót do Pocztu numizmatyków krakowskich