Gdzie Rzym, gdzie Krym…

17 czerwca odbyło się kolejne zebranie naszego oddziału, które wykorzystaliśmy na zwiedzenie nowej wystawy czasowej w Muzeum im. Emeryka Hutten-Czapskiego, pt. „Gdzie Rzym, gdzie Krym… Mennictwo Złotej Ordy i Chanatu Krymskiego”.

Monety prezentowane na ekspozycji pochodzą w większości z kolekcji prywatnej Sławomira Liszewskiego, a także Jacka Budyna (PTN o/Kraków) i ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie.

Po wystawie zostaliśmy oprowadzeni przez jej kurator, Dorotę Malarczyk (PTN o/Kraków).

Miła niespodzianką, było podarowanie każdemu z przybyłych. przez jednego z naszych członków (ale pragnącego zachować anonimowość), po monecie Chanatu Krymskiego. Próby samodzielnej, lub wspartej wiedzą Doroty Malarczyk, identyfikacji dostarczyły wiele radości jak i deklaracji rozpoczęcia kolekcjonowania monet „Tatarów”.

O wystawie
Powstanie na początku XIII w. imperium mongolskiego było dziełem Czyngis-chana (ok. 1162–1227), jednego z największych wodzów wszech czasów. Już za życia podzielił on państwo pomiędzy swoich czterech synów. Najbardziej na zachód wysunięta część imperium, nazywana Złotą Ordą (lub tradycyjnie Ułusem Dżocziego), obejmowała rozległe terytoria Europy Wschodniej i północną część Azji Środkowej. Największy rozkwit Złotej Ordy (1242–1502) nastąpił w 1. połowie XIV w., ale już kilkanaście lat później rozpoczął się jej upadek. W XV w. Półwysep Krymski, stanowiący przez dwa wieki jej integralną część, przeszedł w ręce autonomicznej dynastii Girejów, którzy utworzyli niezależny Chanat Krymski (1441–1783).

Monety chanów Złotej Ordy, wśród których dominują nominały srebrne (dirhamy, dangi) i miedziane (pule), były w obiegu na podległych im obszarach. Możemy na nich znaleźć napisy religijne, imiona chanów, tamgi (pieczęcie rodu) oraz miejsce i rok wybicia. Podobieństwo do emisji Złotej Ordy będziemy mogli zaobserwować również na monetach władców Chanatu Krymskiego, którzy uważali się za bezpośrednich jej potomków.

Wystawę uzupełniają monety wybijane przez księstwa ruskie zależne od Złotej Ordy, monety kolonii genueńskich na Krymie oraz Turcji osmańskiej, która w 1475 r. zajęła Krym, stając się zwierzchnikiem Chanatu Krymskiego.

Kuratorka: Dorota Malarczyk